Ładowarka teleskopowa to jedno z najbardziej uniwersalnych urządzeń wykorzystywanych na placach budowy, w magazynach, w rolnictwie i przemyśle. Dzięki ruchomemu wysięgnikowi może pełnić funkcję podnośnika, żurawia, wózka widłowego czy koparki – wszystko zależy od zamontowanego osprzętu. Ale mimo tej wszechstronności, jej obsługa nie jest dostępna dla każdego. Żeby legalnie i bezpiecznie pracować z takim sprzętem, potrzebne są odpowiednie uprawnienia na ładowarkę teleskopową.
W tym artykule wyjaśniamy, kto może obsługiwać ładowarkę teleskopową, jakie są wymagania prawne i jak zdobyć potrzebne kwalifikacje.
Czym właściwie jest ładowarka teleskopowa?
Zanim przejdziemy do wymagań formalnych, warto krótko przypomnieć, czym dokładnie jest ładowarka teleskopowa. To maszyna robocza wyposażona w teleskopowe ramię, które umożliwia podnoszenie, przenoszenie i ustawianie ładunków na różnych wysokościach i odległościach. Dzięki dużej mobilności i wymiennemu osprzętowi (łyżki, widły, kosze, chwytaki), maszyna może być wykorzystywana w wielu branżach.
Ale właśnie przez tę różnorodność zastosowań, ładowarki teleskopowe są objęte nadzorem Urzędu Dozoru Technicznego (UDT) – a to oznacza, że ich obsługa wymaga określonych uprawnień.
Czy na ładowarkę teleskopową potrzebne są uprawnienia?
Tak – i to bez żadnych wyjątków. Obsługa ładowarki teleskopowej bez odpowiednich kwalifikacji jest niezgodna z przepisami i może skutkować poważnymi konsekwencjami, zarówno dla pracownika, jak i pracodawcy. Co więcej, w razie wypadku przy pracy brak wymaganych dokumentów może oznaczać brak wypłaty odszkodowania z ubezpieczenia.
Dlatego każda osoba, która chce pracować jako operator tej maszyny, musi posiadać uprawnienia UDT na ładowarki teleskopowe.
Jakie uprawnienia są wymagane?
Obsługa ładowarki teleskopowej podlega przepisom Urzędu Dozoru Technicznego, który wprowadził specjalną kategorię maszyn pod nazwą: "wózki jezdniowe podnośnikowe z operatorem podnoszonym wraz z ładunkiem". To właśnie w tej kategorii mieszczą się większość modeli ładowarek teleskopowych.
Aby legalnie obsługiwać ładowarkę teleskopową, potrzebne są:
- Uprawnienia UDT kategorii I WJO – dotyczące wózków jezdniowych podnośnikowych, w tym z wysięgnikiem (czyli teleskopowe).
- Szkolenie praktyczne i teoretyczne – przeprowadzone przez ośrodek szkoleniowy, który przygotowuje do egzaminu.
- Zdany egzamin przed komisją UDT – egzamin składa się z części teoretycznej i praktycznej i potwierdza, że kandydat potrafi bezpiecznie obsługiwać maszynę.
Po zdaniu egzaminu operator otrzymuje legitymację UDT, która stanowi oficjalny dokument uprawniający do pracy.
Kto może przystąpić do kursu?
Kurs na ładowarkę teleskopową mogą rozpocząć osoby, które:
- ukończyły 18 lat,
- posiadają minimum podstawowe wykształcenie,
- nie mają przeciwwskazań zdrowotnych do pracy fizycznej i obsługi maszyn (potwierdzone przez lekarza medycyny pracy).
Nie trzeba mieć wcześniejszego doświadczenia z maszynami – kurs obejmuje zarówno część teoretyczną, jak i praktyczną, więc każdy uczestnik zdobywa niezbędne umiejętności od podstaw.
Jak wygląda kurs i egzamin?
Kurs na ładowarkę teleskopową trwa zazwyczaj od kilku do kilkunastu dni – w zależności od trybu (weekendowy, dzienny, przyspieszony). Składa się z dwóch części:
- Teoria – obejmuje m.in. zasady BHP, budowę maszyny, przepisy UDT, zasady eksploatacji, pierwszą pomoc.
- Praktyka – ćwiczenia z obsługi ładowarki teleskopowej, manewrowanie, podnoszenie i transport ładunków, praca z osprzętem.
Po zakończeniu kursu uczestnik przystępuje do egzaminu organizowanego przez Urząd Dozoru Technicznego. Po jego zdaniu otrzymuje świadectwo kwalifikacyjne UDT, które uprawnia do pracy jako operator.
Jak długo ważne są uprawnienia?
Od 2019 roku uprawnienia UDT są bezterminowe, ale tylko pod warunkiem, że są regularnie używane w pracy zawodowej. Jeżeli jednak operator nie korzysta z kwalifikacji przez minimum 5 lat, UDT może zażądać ponownego egzaminu w celu ich potwierdzenia.
Podsumowanie
Ładowarka teleskopowa to sprzęt, który może być nieocenionym wsparciem na budowie, w gospodarstwie czy w magazynie – ale jej obsługa wiąże się z odpowiedzialnością. Dlatego, aby legalnie i bezpiecznie nią pracować, konieczne są uprawnienia UDT kategorii I WJO. Proces ich zdobycia jest przystępny, ale warto zadbać o wybór solidnego ośrodka szkoleniowego i dobrze przygotować się do egzaminu.
Jeśli planujesz pracę jako operator lub chcesz poszerzyć kwalifikacje w branży technicznej, kurs na ładowarkę teleskopową to doskonały wybór – otwierający wiele drzwi na rynku pracy.
